Het verbeteren van de leefbaarheid op lokaal niveau staat centraal bij een lokaal fonds. Dat betekent dat er projecten op verschillende terreinen geïnitieerd en gerealiseerd kunnen worden. De projecten variëren van zorg en welzijn, natuur en milieu, kunst en cultuur, educatie, sport, ouderen en jongeren. Het is belangrijk om daarbij te kijken naar de lokale behoeften. Deze zijn in elke lokale gemeenschap weer anders: op Texel zullen de lokale behoeften en projecten anders zijn dan in een stad als Amsterdam.  

Om aan geld te komen werft een lokaal fonds geld in de lokale gemeenschap. Er kunnen drie doelgroepen onderscheiden worden voor de fondsenwerving van lokale fondsen: particulieren, bedrijven en vermogensfondsen. Bij particulieren kan gedacht worden aan het werven van donaties, giften, nalatenschappen of fondsen op naam. Bijvoorbeeld in samenwerking met een lokaal notariskantoor. Daarnaast zijn Charity Events, inzamelingsacties en crowdfunding veelvoorkomende vormen van fondsenwerving onder particulieren.Bij fondsenwerving bij bedrijven kan onder meer gedacht worden aan sponsoring door bedrijven in de vorm van geld, maar ook aan materiële steun of steun in de vorm van menskracht of expertise.

Vermogensfondsen ondersteunen maatschappelijke projecten vanuit de rendement op het vermogen. In het Fondsenboek van de Vereniging van Vermogensfondsen (FIN) staan zo’n 700 fondsen. Sommigen zijn bereid om een startdonatie voor de oprichting van een lokaal fonds te verstrekken, of om als verdubbelaar op te treden als aan de juiste voorwaarden is voldaan.

Voor elk van deze groepen geldt een eigen specifieke aanpak. Lokale Fondsen Nederland heeft handreikingen ontwikkeld (klik hier om naar de handreikingen fondsenwerving op deze website te gaan) en geeft ondersteuning en advies op maat aan lokale fondsen met vragen over fondsenwerving. Daarnaast biedt Lokale Fondsen Nederland workshops fondsenwerving aan, zoals de workshop fondsenwerving bij bedrijven of de workshop crowdfunding, in samenwerking met crowdfundingsplatform Voorjebuurt.

Het is belangrijk dat een lokaal fonds een reserve opbouwt ten behoeve van de continuïteit. Van elke 100,- euro die binnenkomt, kan bijvoorbeeld 15 of 20 procent opzij gezet worden zodat er tegelijkertijd een reserve opgebouwd wordt zodat het lokale fonds projecten kan blijven ondersteunen, ook als de inkomsten (tijdelijk) minder zijn. In een enkel geval start een lokaal fonds met een stamvermogen, bijvoorbeeld verkregen uit een nalatenschap of schenking. Wanneer dit over aanzienlijke bedragen gaat, is het mogelijk dat een lokaal fonds naast de inkomsten uit fondsenwerving ook projecten kan ondersteunen met de rendementen van het vermogen. In dergelijke gevallen is deskundig advies van een vermogensbeheerder raadzaam. 

U hebt informatie ingewonnen over wat een lokaal fonds is, er is aanleiding voor de oprichting van een lokaal fonds vanuit de lokale behoefte, u bent enthousiast geworden en u wilt zelf een lokaal fonds oprichten in uw gemeenschap. Waar begin je dan?  Eerst volgt een oriëntatiefase. Hierin onderzoekt u de mogelijkheden in uw gemeenschap: zijn er medestanders die samen met u een bestuur willen vormen? Welke behoeften leven er waar u met de projecten van het lokaal fonds op kunt aansluiten, welke mogelijkheden zijn er voor fondsenwerving en met welke partners kunt u samenwerken? Lokale Fondsen Nederland noemt deze eerste gesprekken met initiatiefnemers ook wel symbolisch "Keukentafelgesprekken": een nieuw initiatief ontstaat immers vaak aan de keukentafel. Als u medestanders hebt gevonden en de mogelijkheden voor het lokaal fonds in uw gemeenschap zijn kansrijk, dan volgt de oprichtingsfase.

In de oprichtingsfase volgen alle officiële stappen die nodig zijn voordat het lokaal fonds daadwerkelijk bestaat. Er worden bestuursleden gezocht, de ideeën voor het lokaal fonds worden vormgegeven in een beleidsplan, er wordt een aanvraagbeleid opgesteld met criteria waar aanvragen aan moeten voldoen, er wordt een website gebouwd, statuten opgesteld in een officiële akte bij de notaris,  het lokaal fonds wordt ingeschreven bij de Kamer van Koophandel en er wordt een ANBI status aangevraagd. Als deze stappen zijn voltooid, kan er begonnen worden met de fondsenwerving. Als de eerste middelen geworven zijn en de eerste projecten gerealiseerd, dan is het lokale fonds een feit.

Wij komen graag in contact met initiatiefnemers of betrokkenen van nieuw op te richten lokale fondsen. Vanuit Lokale Fondsen Nederland bieden wij kennis en expertise om deze bewegingen in het land te ondersteunen.  Denk daarbij aan:

• Het inrichten van de juiste structuur (rechtsvorm, bestuur, raad van advies etc.).
• Communicatie (website en overige middelen).
• Fondsenwerving (werven van donaties, sponsors, giften of nalatenschappen, vermogensfondsen).
• Het leggen van verbinding (lokale overheden, maatschappelijke organisaties, etc.).